1- بیماری های ویروسی:ر) تورم عفوني كبد طيور IBHC) Inclusion body hepatitis of chicken)
اين بيماري كه بنام سندروم كم خوني همراه با خونريزي (Hemorrhagic anemia syndrome) نيز ناميده شده است ابتدا در آمريكا در سال 1963 توسط (Helmboldt , Frazier)
هلم بولدتو فرازير تحت نام يك بيماري كمياب با عامل توليد كننده نامعلوم
توصيف شد. سپس بيماري در كانادا، ايرلند، انگليس و ايتاليا مشاهده گرديد
.حالاتي از اين بيماري دردرمانگاه طيور دانشكده دامپزشكي تهران در جوجه هاي
تخمي و گوشتي مشاهده شده است كه به تأييد آزمايشات هيستوپاتالوژيكي رسيده
است .
عامل بيماري :
بنظر مي رسد كه ويروسي از جنس آدنوويروسها تيپ تيپتن (Tipton) از خانواده آدنوويريده (Adenoviridae)
همراه با عوامل ديگر در ايجاد بيماري دخالت داشته باشند .ابتلاء با بيماري
گامبور و آلودگي با اين ويروس را تشديد كرده و همراه شدن مايكوپلاسما و
ويروس برونشيت عفوني بر شدت بيماري مي افزايد .تزريق شيرابه كبدي به جنين
مرغ 7-4 روزه از راه كيسه زرده با ايجاد پرخوني و خونريزي جلدي باعث مرگ
جنين 10-5 روز بعد از تزريق مي گردد .البته بايد جنين از گله هاي حساس در
برابر بيماري تهيه شده باشد.تزريق در جنين 10 روزه ايجاد Plague در پرده كوريوآلانتوئيك 7-5 روز بعد از تزريق مي نمايد .
مناطق
نكروز و گنجيدگيهاي داخل هسته اي بازوفيليك در كبد جنين تزريق شده مشاهده
مي شود .زرده جنين تزريق شده پس از تزريق به جوجه هاي جوان حساس باعث
جراحات كبدي، نقاط نكروزه و خونريزي در سطح كبد مي گردد .بعضي از جوجه ها
مي ميرند و بعضي رشدشان متوقف مي گردد .
كم رنگي مغز استخوان و خونريزي
عضلاني در بعضي جوجه ها ممكن است ديده شود .در اين جوجه ها گنجيدگيهاي داخل
هسته اي و نقاط نكروز كبدي ديده مي شود .با كمك ميكرسكپ الكتروني ويروس را
مي توان در مراحل اوليه بيماري در بافت كبد ديد .ويروس در كشت بافت كليه
جنين مرغ رشد كرده و ايجاد CPE مي نمايد .
طرز انتقال و واگيري :
بيماراي
بنظرمي رسد كه از راه تخم از گله مادر به جوجه ها مي رسد .عامل بيماري
همراه با مدفوع دفع شده و بيماري را از گله اي به گله اي منتقل مي سازد
.
اين بيماري هم در گله هاي گوشتي و هم در گله هاي تخمي ديده مي شود .جوجه
هاي حاصله از مادران ايمن بمدت 4-3 هفته مقاوم مي باشند .هرچند كه دلائل
كمي دال بر وجود بيماري در نژادهاي بخصوص وجود دارد ولي شواهد نشان مي دهد
كه طيوريكه مبتلا بوده اند از نژادهاي بخصوص بوده اند كه اين مطلب شايد
نشان دهد كه يا بيماري از راه تخم به آنها رسيده يا اينكه ميزان پادتن
مادري در آنها كم بوده است .اين بيماري بيماري مرغان جوان است كه شيوع آن
بين 10-5 هفتگي و بيشتر در 7-6 هفتگي است .
شيوع
بيماري بيشتر در بهار و تابستان است البته تا موقعيكه عامل بيماري بطور
دقيق مشخص نشده نمي توان طرق انتشار آنرا بطور يقين مشخص نمود .
علائم كلينيكي :
تلفات
اوليه گاهي بدون تظاهر هيچگونه نشاني ديده مي شود و در عرض 3-2 روز با
وجوديكه گله ظاهر سالم دارد تلفات ممكن است تا 10 برابر بيشتر شود .با
پيشرفت بيماري نشانيهاي رنگ پريدگي يا زردي در قسمتهاي بدون پر پوست،
خمودگي، ضعف و مرگ ظاهر مي شود .سيربيماري در يك پرنده سريع و گاهي در عرض
24 ساعت تلف مي شود .دوره بيماري در گله 10-7 روز و تلفات در روزهاي 5-3 به
حداكثر مي رسد .ميزان تلفات در روز بين 1-5/0 درصد و حداكثر تلفات در تمام
دوره بيماري بين 10-2 درصد مي رسد .
بيشتر واگيريها در طيوريكه در بستر
پرورش داده مي شوند ديده شده است .اغلب بيماري با بيماريهاي ديگر مثل
عفونتهاي تنفسي و يا گوارشي همراه است .در چنين مواردي دوره بيماري در گله و
ميزان تلفات افزايش مي يابد . در درمانگاه طيور دانشكده دامپزشكي تهران
بيشتر بيماري همراه با تورم جلدي قانقاريائي و بيماري هاي مايكوپلاسمائي
بوده است .
جراحات كالبد گشائي:
طيورتلف
شده اغلب در وضعيت خوب بوده كه نشان دهنده دوره كوتاه بيماري است .در روي
لاشه كم خوني عمومي اغلب همراه با خونريزي در عضلات سينه و ران و در تمام
چربيهاي بدن و اندامهاي داخلي ديده مي شود .كبد بزرگ، متورم و كمرنگ با
تظاهر چربي و خونريزي روي آن است گاهي لكه هاي نكروتيك نيز روي آن ديده مي
شود .
بطوركلي تغييرات متفاوتي در كبد طيور مشاهده مي شود .كليه بزرگ، بي
رنگ با نقاط خونريزي زير كپسول و كريستالهاي شبيه اورات و مغز استخوان چرب
زرد رنگ و كم خون است .گاهي آب آوردگي پرده قلب مشاهده مي شود.كيسه
فابريسيوس كوچكتر از حد معمول (3/1 اندازه طبيعي) است كه شايد اين حالت به
علت آلودگي قبلي با بيماري گامبورو باشد .ميزان گلبول قرمز به 5/0 تا 10/1
اندازه طبيعي مي رسد .
طحال با اندازه متفاوت، بي رنگ و تظاهر دان دان ديده
مي شود .در پيش معده بخصوص در محل اتصال به سنگدان نقاط خونريزي پراكنده
موجود بوده كه اين نقاط در زير مخاط سنگدان گاهي كشيده شده و باعث تيرگي
محل شده و گاهي باعث افتادن غشاء سنگدان مي شود .در غشاء سروزي و موكوسي
روده ها نيز گاهي لكه هاي خونريزي ديده مي شود .
در بعضي اشكال بيماري فقط
علائم كم خوني بدون تغييرات كبد ديده مي شود .در آزمايشات ريزبيني بيشتر
جراحات در مغز استخوان، كبد، كليه و بورس فابريسيوس است .در مغز استخوان
بيشتربافت چربي و سلولهاي مزانشيمي ديده مي شود .در بافت كبد نقاط نكروز
ديده كه با گلبولهاي قرمز و گاهي همراه با سلولهاي ماكروفاژ و لمفوسيت پر
شده اند .در داخل سلولهاي كبدي گنجيدگيهاي داخل هسته اي بازوفيليك مشاهده
مي شود .هيپرپلازي مجاري صفراوي گاهي وجود دارد .در بافت كليه آماس و
استحاله سلولهاي مخاطي لوله هاي اداري و ادم بافت بين لوله اي و گاهي همراه
با خونريزي در اين قسمت است. در كيسه فابريسيوس نفوذ سلولهاي لمفوسيتي
ديده مي شود .فولكولهاي لمفاوي از نظر اندازه كوچك شده و بطور كلي بيشتر
جراحات ريزبيني كيسه فابريسيوس شبيه بيماري مارك است .
تشخيص :
از
نظر كلينيكي بيماري با بسياري از بيماريهائي كه در اين سنين ديده مي شوند
قابل اشتباه است .اگرچه ظاهر سالم گله كمك به تشخيص مي كند ولي چند بيماري
ممكن است بااين بيماري اشتباه شوند .
از
جدا كردن ويروس از پرنده بيمار مي توان براي تشخيص استفاده كرد براي
اينمنظور بايدنمونه ها هرچه زودتر به آزمايشگاه برسد و سپس شيرابه كبد به
جنين مرغهاي حاصله از گله هاي غير ايمن تزريق شود .اندازه گيري ميزان گلبول
قرمز (Pached cell volume . PCV) كه در اين بيماري
بين 26-22 مي رسد براي اندازه گيري شدت كم خوني لازم است . بعلت اينكه بعد
ازعفونت پادتن خنثي كننده ويروس در خون بوجود مي آيد بنابراين از آزمايش
خنثي كنندگي ويروس بيماري توسط سرم مبتلايان مي توان به بوجود بيماري پي
برد .آزمايش ژل ديفوزين و پادتنهاي درخشان به تشخيص كمك مي كنند .بيماري
رابايد از بيماري كوكسيديوز روده باريك بخاطر خونريزيهاي جدار روده اي نيز
تميزداد .
درمان و پيشگيري :
براي
بيماري درماني نيست فقط به تقويت عمومي بدن بايد پرداخت و در حالت وجود
بيماري هاي ثانوي به رفع آنها اقدام كرد .راههاي پيشگيري هنوز بطور كامل
مطالعه نشده ولي چون احتمال انتقال بيماري از مادران موجود مي باشد و
بيماري در بعضي نژادهاي معين ديده مي شود بنابراين بايد از نژادهاي مقاوم و
گله هاي عاري از بيماري براي جوجه كشي استفاده نمود .
در
ضمن چون ويروس به عوامل خارجي مقاوم است و براي مدت طولاني در مواد آلوده
به مدفوع يا بستر باقي مي ماند بنابراين بايد پس از خروج گله عمل شستشو و
ضد عفوني دقيق بخصوص با تركيبات يده و يا هيپوكلريت سديم انجام شود .
منبع مورد استفاده :
دكتر محمد حسن بزرگمهري- بيماري هاي طيور ، انتشارات واحد فوق برنامه دفتر مركزي جهاد دانشگاهي ، چاپ اول ، تهران، فروردين 1364.
*این مطالب بر گرفته شده از منابع معتبر و دقیق علمی است و عین مطلب درج شده است، پس اگر در مورد کبوتر مستقیما بحث نشده، به من خرده نگیرید. چون که من خواستم در نقل مطالب امانت دار باشم.
* مطالب برای همه طیور به خصوص ماکیان(پرندگان خانگی) است و در آن تحریف وجود ندارد و عین مطلب نقل شده است، پس اگر از پرندگان دیگری چون مرغ و بوقلمون نام برده و مثال زده شد ، دقت کنید که همه از رشته پرندگان اند و درمان ، شناسایی بیمار ، پیشگیری تقریبا یکسانی دارند.
نظرات شما عزیزان:
+ نوشته شده در 25 دی 1395برچسب:
,
ساعت 20:12 توسط کبوتر+کفتر+فروش+هومر+ساتن+بادکنکی+کفتر+
| نظر بدهيد